Hetyci to lud, który właściwie do końca XIX wieku był uznawany za legendarny, bo istniał tylko na kartach Biblii.

 

Dzisiaj chcę wam przedstawić tylko takie małe abc historii Hetytów i to co na ich temat przez tysiąclecia mówiło jedynie jedne źródło – Biblia.

 

Hetyta to tłumaczenie słowa Hitti, którym nazywano ten stary lud zamieszkujący Bliski Wschód.
Pojawiają się Hetyci już w opowieści o Abrahamie. Efron, od którego patriarcha kupił pole i jaskinię przeznaczoną na grób dla Sary, a w przyszłości siebie, Izaaka i Rebeki, Jakuba i Lei, to Hetyta.

 

 

Rodzaju 23,10-20 „( A Efron siedział w pośrodku synów Hetowych. ) Tedy odpowiedział Efron Hetejczyk Abrahamowi, w przytomności synów Hetowych, przed wszystkimi, którzy chodzili w bramę miasta jego, mówiąc: Nie tak, panie mój, ale słuchaj mię: Pole to dam tobie i jaskinią, która jest w niem, dawam ją tobie; przed oczyma synów ludu mego, dawam ją tobie, pogrzebże umarłego twego. Tedy się pokłonił Abraham przed ludem onej ziemi; I rzekł do Efrona, w przytomności ludu onej ziemi, mówiąc: Raczej, jeźlić się zda, proszę, słuchaj mię: dam ci pieniądze za pole, weźmijże je ode mnie, a pogrzebię tam umarłego mego. I odpowiedział Efron Abrahamowi mówiąc mu: Panie mój, słuchaj mię. Ziemia ta stoi za cztery sta syklów srebra; ale cóż to jest między mną i między tobą? pogrzeb umarłego twego. I usłuchał Abraham Efrona; i odważył Abraham Efronowi srebro, jako był rzekł w przytomności synów Hetowych, cztery sta syklów srebra, tak jako szły między kupcami. I dostało się pole Efronowe ( które jest w Machpelu przeciwko Mamre, pole i jaskinia, która jest na niem, i wszystkie drzewa, które były na polu, które były na wszystkich granicach jego w około ). Abrahamowi w osiadłość przed oczyma synów Hetowych, i wszystkich, którzy wchodzili w bramę miasta onego. A tak pogrzebał Abraham Sarę, żonę swoję, w jaskini pola w Machpelu przeciwko Mamre, to jest Hebron, w ziemi Chananejskiej. I oddane jest pole i jaskinia, która była na niem, Abrahamowi w osiadłość grobu, od synów Hetowych. „

 

Hetytkami były synowe Izaaka i Rebeki.

 

Rodzaju 26,34-35  „Potem Ezaw mając czterdzieści lat, pojął sobie za żonę Judytę, córkę Beery Hetejczyka, i Basemat, córkę Elona, Hetejczyka.  Które się bardzo naprzykrzały Izaakowi i Rebece. „

 

Ziemia, którą zamieszkiwali jest opisana w Biblii jako miodem i mlekiem płynąca a to oznacza , że musiała być nie tylko żyzna ale i dobrze zarządzana.

 

Wyjścia 3,17 ”I rzekłem: Wyprowadzę was z utrapienia Egipskiego do ziemi Chananejczyka, i Hetejczyka, i Amorejczyka, i Ferezejczyka, i Hewejczyka, i Jebuzejczyka, do ziemi opływającej mlekiem i miodem „

 

Coś jeszcze wiemy z Biblii o lokalizacji kraju Hetytów – był on górzysty.

 

Lb 13,29 „Amalek mieszka w ziemi na południe, a Hetejczyk, i Jebuzejczyk, i Amorejczyk mieszka na górach; Chananejczyk zaś mieszka nad morzem, i nad brzegiem Jordanu. „

 

Mieli armie i królów, którzy w X wieku p.n.e. dysponowali dużą siłą i byli postrachem okolicy.

 

1 Królewska 10.28-29 „Przywodzono też konie Salomonowi z Egiptu, i towary rozliczne; bo kupcy królewscy brali towary rozliczne za pewne pieniądze. A wychodził i przychodził cug woźników z Egiptu za sześć set srebrników, a koń za sto i pięćdziesiąt. A tak wszyscy królowie Hetejscy, i królowie Syryjscy z rąk ich koni dostawali. „

 

 

2 Królewska 7,6 „Albowiem sprawił Pan, że słychać było w obozie Syryjskim grzmot wozów i tentent koni, i huk wojska wielkiego, i rzekli jeden do drugiego: Oto najął za pieniądze przeciwko nam król Izraelski króle Hetejskie, i króle Egipskie, aby przypadli na nas. „

 

Hetyccy żołnierze służyli w armii królów Izraelskich. Nie wiadomo, czy tylko z racji miejsca gdzie mieszkali byli lojalnymi poddanymi ale na to może wskazywać ten fragment:

 

2 Kronik 8,7-8 „Wszystek też lud, który był pozostał z Hetejczyków, i Amorejczyków, i Ferezejczyków, i Hewejczyków, i Jebuzejczyków, którzy nie byli z Izraela: Idący z synów ich, którzy byli zostali po nich w onej ziemi, których byli nie wygubili synowie Izraelscy, poczynił Salomon hołdownikami aż do dnia tego. „

 

Być może byli wśród nich też zwykli najemnicy.

 

1 Samuela 26,6 „I odpowiedział Dawid, a rzekł do Achimelecha Hetejczyka, i do Abisajego, syna Sarwii, brata Joabowego, mówiąc: Któż pójdzie ze mną do Saula do obozu? Odpowiedział Abisaj: Ja z tobą pójdę”.

 

Historia króla Dawida i Batszeby jest dosyć znana , a zwróciliście uwagę na to, że Uriasz, mąż Batszeby to Hetyta?

 

2 Samuela 11,2-3 „ I stało się przed wieczorem, gdy wstał Dawid z łoża swego, a przechadzał się po dachu domu królewskiego, że ujrzał z dachu niewiastę, myjącą się; a ta niewiasta była bardzo piękna na wejrzeniu. Tedy posłał Dawid, pytając się o onej niewieście, i rzekł: Azaż to nie Betsabee, córka Elijamowa, żona Uryjasza Hetejczyka? „

 

Według zapisu Biblii Hetyci nadal byli rozpoznawani jako oddzielna nacja z własnymi królami i silną armią za czasów Elizeusza – przełom IX /VIII w p.n.e.

 

2 Królewska 7,6 „Albowiem sprawił Pan, że słychać było w obozie Syryjskim grzmot wozów i tentent koni, i huk wojska wielkiego, i rzekli jeden do drugiego: Oto najął za pieniądze przeciwko nam król Izraelski króle Hetejskie, i króle Egipskie, aby przypadli na nas.„

 

Ostatni raz są wspominani w Księdze Ezdrasza mówiącej o wydarzeniach z V w p.n.e.

 

Ezdrasza 9.1-2 „A gdy się to odprawiło, przystąpili do mnie książęta, mówiąc: Nie odłączył się lud Izraelski, i kapłani, i Lewitowie od narodów tych ziem; ale czynią według obrzydliwości Chananejczyków, Hetejczyków, Ferezejczyków, Jebuzejczyków, Ammonitczyków, Moabczyków, Egipczyków, i Amorejczyków. Albowiem pojęli córki ich sobie i synom swym, a pomięszało się nasienie święte z narodami tych ziem, a ręka książąt i zwierzchności pierwsza była w tem przestępstwie.„

 

Tyle Biblia na temat tego ludu.
Nie traktowanie poważnie przekazu o jakimś wydarzeniu, miejscu, ludzie dlatego, że mowa o nim w jednym źródle to nie taka zła zasada, ale gdy argumentem na odrzucanie tych informacji jest nie liczba źródeł a tylko fakt, że to „To” źródło, czyli Biblia to już coś tu nie gra w rzetelności badań.
W czasach gdy Biblia była podważana jako wiarygodne źródło a stawianie jej na równi z takim Herodotem chociażby uznawano za śmieszne, z mroków zapomnienia, spod łopat archeologów wyszło na światło dzienne imperium Hetytów. Gdy na sam koniec XIX wieku odkryto tabliczki z Amarny, świat (przynajmniej ten historyków i archeologów) zrobił wielkie „Wow!”
Odnaleziono korespondencje faraonów z władcami innych krajów. Te zapisy dały wgląd w XIV w p.n.e. o jakim jeszcze niedawno można było tylko pomarzyć. Na tych tabliczkach pojawiają się Hetyci. Mowa o wojnach i handlu między faraonami a Hetytami. Odnaleziono też tabliczki z dziwnym pismem, kompletnie nieznanym. Wkrótce miało się okazać, że to zapiski hetyckie zrobione ich pismem w ich języku.

W 1906 H. Winckler zaczął kopać w miejscu, które okazało się być stolicą wielkiego imperium Hetytów – Hattusa.

 

 

 

 

Skąd przyszli Hetyci

 

Oto jest pytanie. Jedni uważają, że z Kaukazu, inni, że z terenu Grecji.
Na pewno zajmowali środkową Anatolię krok po kroku, asymilując starą ludność tego regionu.
Byli na tyle konsekwentni i silni, że wyparli stąd wpływy Asyryjczyków.
Ich historia w Anatolii zaczyna się gdzieś w XX w p.n.e. i kwitnie do XII w p.n.e. czyli do pojawienia się w Anatolii i na całym Bliskim Wschodzie oraz w Północnej Afryce tzw. „ludów morza”.
Wspominałam wam już o nich kilkakrotnie. Była to ludność przybyła…no właśnie w sumie nie wiadomo do końca skąd ale z północy. Szli całymi rodzinami zajmując kolejne krainy. Czasem asymilowali się z ludnością miejscową a czasem doprowadzali do upadku kwitnących kultur jak Hetytów w Anatolii.
Dzisiaj takie wędrówki ludów nazywamy ładniej emigracją. Niekontrolowany napływ ludności obcej etnicznie i kulturowo miał miejsce wielokrotnie, ma i dzisiaj. Zawsze zmienia on kraje, które zaleje. Często powoduje upadek wielkich kultur i militarnych potęg.
Stolica Hetytów Hattusa spłonęła. Są teorie , że w wyniku walki z „ludźmi morza” ale wiele zdaje się też wskazywać na to, że Hetyci odeszli z tego miejsca wcześniej. Być może sami podpalili pustą już stolicę.
Na terenie poza Anatolią przetrwali do mniej więcej VIII w p.n.e.

 

Jak wyglądali Hetyci

 

Łatwo ich rozpoznać po wysokich czapkach przypominających czapy skrzacie i butach z zawiniętym noskiem.

 

 

 

To tyle na początek o tym ciekawym i niezwykłym ludzie.
Zdradzę wam też w sekrecie, że mam swoją gdybologiczną teorię gdzie odeszli mieszkańcy Hattusa. No nie do końca tylko gdybologiczną, bo są mocne poszlaki na jej poparcie.

 

Beata

 

 

---

Uważasz, że artykuł może się komuś przydać – prześlij go dalej.
Chcesz być informowany o nowych wpisach na Podkopie subskrybuj go na maila (w bocznej kolumnie strony).

Pomożesz mi w utrzymaniu i rozwoju Podkopu stawiając mi „kawę” lub zostając Patronem Podkopu.

 

---